Çocuklarda Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
Çocukluk çağının en yaygın görülen nörogelişimsel bozukluklarından biri olan Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukların okul, ev ve sosyal yaşamını olumsuz etkileyebilen bir durumdur. DEHB, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Bu yazıda, DEHB’nin belirtileri, nedenleri, tanısı, tedavisi ve ailelere düşen rol gibi konulara odaklanacağız.
Belirtiler: DEHB’nin belirtileri çocuktan çocuğa farklılık gösterebilir, ancak genellikle şunları içerir:
- Dikkat eksikliği: İşleri tamamlamakta güçlük, detaylara dikkat etmede zorluk, kolayca dikkatin dağılması.
- Hiperaktivite: Duruşunu sık sık değiştirme, yerinde duramama, aşırı konuşma, huzursuzluk.
- Dürtüsellik: Sabırsızlık, beklemekte zorluk, düşünmeden davranma, sınırları aşma.
Nedenleri: DEHB’nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik faktörlerin etkisi olduğu düşünülmektedir. Beyinde dopamin ve norepinefrin gibi nörotransmitterlerdeki dengesizliklerin DEHB’ye yol açabileceği öne sürülmektedir.
Tanı ve Tedavi: DEHB tanısı bir uzman (genellikle çocuk psikiyatristi veya çocuk psikoloğu) tarafından konulur. Gözlem, değerlendirme testleri ve aile görüşmeleri tanı sürecinde kullanılan yöntemler arasındadır. Tedavi yöntemleri ise şunları içerebilir:
- Davranışsal terapi: Olumlu davranışları teşvik eden ve olumsuz davranışları azaltmayı amaçlayan teknikler kullanılır.
- İlaç tedavisi: Uygun durumlarda, DEHB semptomlarını yönetmek için doktorun reçetelediği ilaçlar kullanılabilir.
Aileler İçin Öneriler: DEHB tanısı konan çocukların aileleri için aşağıdaki önerilere dikkat etmek önemlidir:
- Sabır ve anlayış: Çocuğunuzun zorluklarına karşı sabırlı olun ve onunla anlayışla yaklaşın.
- Yapılandırma: Rutin ve yapı, çocuğunuzun günlük yaşamını daha yönetilebilir hale getirebilir.
- İletişim: Okul ve uzmanlarla düzenli iletişimde olun, çocuğunuzun gelişimini takip edin.
- Olumlu pekiştirme: İyi davranışları ödüllendirmek, çocuğunuzun özsaygısını artırabilir.
Unutmayın ki her çocuk benzersizdir ve DEHB belirtileri farklılık gösterebilir. Uzman tavsiyeleri ve doğru tedavi yaklaşımı, çocuğunuzun daha sağlıklı bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir.